หากติดตามประวัติศาสตร์ชาติไทยสมัยอยุธยา ย่อมคุ้นชื่อพื้นที่ “ลุมพลี” ใน อ.เมืองพระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา เป็นอย่างดี เพราะเมื่อปี 2310 ช่วงเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่2 พื้นที่ของต.ลุมพลีเป็นสนามรบที่เรียกว่า "ทุ่งลุมพลี" ซึ่งเป็นฐานที่มั่นของฝ่ายทหารพม่าที่ล้อมกรุงศรีอยุธยา แต่นั่นคือภาพจำ
ในอดีต ส่วนยุคสมัยปัจจุบัน ภาพของชุมชนแห่งนี้เคยเป็นพื้นที่ “ไข่แดงของอยุธยา”ที่มีการแพร่ระบาดของยาเสพติดอย่างหนักแต่ด้วยความร่วมมือของภาคส่วนต่างๆ บวกกับความเข้มแข็งสามัคคีของผู้นำชุมชนทั้งกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ประชาชน ร่วมกันแก้ปัญหานี้อย่างจริงจังจนเกิดผลเป็นที่น่าพอใจและยังคงดำเนินการอย่างต่อเนื่องมาจนปัจจุบันเพื่อหวังให้ชุมชน และเยาวชนมีพื้นที่ปลอดภัย ห่างไกลจากยา
เสพติด
Imagine Thailand Movement โดยการนำของ ดร.อุดม หงส์ชาติกุล ผู้นำการขับเคลื่อนสังคมสุขภาวะ
คือหนึ่งในองค์กรที่เข้ามาทำงานร่วมกับผู้นำ เพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงชุมชนลุมพลีภายใต้โครงการ ”พัฒนารูปแบบความร่วมมือเพื่อขับเคลื่อนสุขภาวะที่ดีของเยาวชนไทย”สนับสนุนโดยสำนักงานกองทุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ล่าสุดร่วมกับแกนนำชุมชน (อบต. กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน 6 หมู่) โรงเรียน พัฒนาการอำเภอพระนครศรีอยุธยา สำนักงาน ปปส.ภาค 1 เครือข่ายครูนักรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่
เครือข่ายองค์กรงดเหล้า (สคล.)ร่วมกันทดสอบเส้นทางท่องเที่ยวย้อนรอยประวัติศาสตร์ ตามแนวคิดนำท่องเที่ยวพัฒนาชุมชน เพื่อสร้างพื้นที่ปลอดภัย ให้เยาวชน และคนในชุมชนลุมพลี
ดร.อุดม หงส์ชาติกุล ผู้นำการขับเคลื่อนสังคมสุขภาวะคือหนึ่งในองค์กรที่เข้ามาทำงานร่วมกับผู้นำ |
ดร.อุดม หงส์ชาติกุลกล่าวว่า เป้าหมายการขับเคลื่อนพื้นที่ลุมพลีเพื่อให้เป็นชุมชนที่มีพื้นที่สุขภาวะ เป็นพื้นที่สร้างสรรค์สำหรับทุกคน ทางโครงการได้เริ่มต้นมาระยะหนึ่งแล้ว และได้เห็นกลุ่มผู้ก่อการดีที่มาร่วมมือกัน ได้เห็นศักยภาพของคนในชุมชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มผู้นำในพื้นที่ อันเป็นแกนสำคัญในการพัฒนาระยะยาวต่อไป ที่มีเป้าหมายอยากจะเห็นชุมชนอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข
“วันนี้ถือเป็นจุดเริ่มต้น การเปิดเส้นทางท่องเที่ยวในครั้งนี้ มุ่งเน้นที่ใช้การท่องเที่ยว เป็นเครื่องมือในการรวมพลังคนในลุมพลีจริงๆ แล้วไม่ได้ทำการท่องเที่ยวเพื่อท่องเที่ยว แต่ทำท่องเที่ยวเพื่อพัฒนาชุมชนลุมพลี จึงต้องค่อยเป็นค่อยไป ต้องเติบโตแบบเป็นธรรมชาติ เพื่อให้เกิดความยั่งยืน”ดร.อุดมกล่าว
ด้านนายประสาร หยงสตาร์ ผู้อำนวยการสำนักงานป้องกันและปราบปรามยาเสพติด(ปปส.) ภาค1ที่มีหน้าที่ดูแลปัญหายาเสพติด ย้อนอดีตให้ฟังว่า ก่อนหน้านี้พื้นที่ลุมพลีเหมือนไข่แดงของอยุธยา เป็นพื้นที่ที่มีการแพร่ระบาดของยาเสพติด ซึ่งปปส. เข้ามาทำกิจกรรมในพื้นที่ตั้งแต่ปี 2558 และร่วมกับตำรวจทำกิจกรรมอย่างต่อเนื่องสามารถรู้ผู้เสพผู้ค้าได้จำนวนมาก แต่ก็ยังมีการแพร่ระบาดของยาบ้าอยู่บ้าง ส่วนมากเป็นวัยรุ่น การขับเคลื่อนสังคมสุขภาวะ ทำทุกบ้านในลุมพลีเป็นบ้านสุขภาวะ ทำให้เป็นพื้นที่ปลอดภัยจึงเป็นเรื่องสำคัญ
“การเปิดเส้นทางท่องเที่ยวในชุมชน ช่วยเสริมการแก้ปัญหาเรื่องยาเสพติดได้เยอะ ชุมชนมีของดีมีต้นทุนที่ดีอยู่แล้ว ถ้าคนข้างนอกไม่เคยเข้ามาเลย ชุมชนเหมือนขาดการพัฒนาแต่ถ้าเกิดการท่องเที่ยวจะทำให้ชุมชนมีความเจริญก้าวหน้าขึ้น ขณะเดียวกันคนในชุมชนก็มีธุรกิจด้านท่องเที่ยวได้เช่นกันถือเป็นแนวทางอย่างหนึ่งที่หนุนเสริมให้ชุมชนนี้เข้มแข็งมากขึ้น" ผอ.ปปส.ภาค 1กล่าว
ที่นี้มาฟังคนในพื้นที่กันบ้าง ผู้ใหญ่ชลอ พาลีคราม ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 6 ตำบลลุมพลีเล่าว่า จุดเด่นของหมู่บ้าน คือร่องรอยประวัติศาสตร์ของกรุงศรีอยุธยาเพราะเดิมที่นี่เป็นค่ายประวัติศาสตร์ เป็นค่ายด่านหน้า ที่ถูกทำลายยับเยิน ส่วนคำว่า “ลุมพลี” มาจากคำว่า "หลุมผี" เพราะคนล้มตายกันจำนวนมาก มีผีเยอะ ต่อมาภาครัฐเปลี่ยนชื่อเป็นลุมพลี เพื่อให้สอดคล้องกับบรรพบุรุษที่เคยพลีชีพกู้ชาติบ้านเมืองกันมา อยากให้ผู้คนมาเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์มารับรู้ มาสัมผัสเสน่ห์ลุมพลี ที่มีของดีมากมายทั้งด้านประวัติศาสตร์ และด้านอนุรักษ์
“ได้เวลาปลดล็อคของลุมพลีที่จะเปิดโลกของการท่องเที่ยวให้ชาวโลกให้รับรู้ถึงของดีในชุมชนของเรานับตั้งแต่นี้เป็นต้นไปดังคำขวัญลุมพลี “ถิ่นฐานประเพณี แหล่งปราชญ์และบรมครู กอบกู้กรุงศรี ราชธานีศรีสยาม”
สำหรับชุมชนลุมพลีนอกจากจะโดดเด่นในแง่ที่เป็นสนามรบสมัยอยุธยาแล้ว ยังมีความน่าสนใจในหลายมิติ และอยู่ไม่ไกลจากแหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ ซึ่งเป็นโบราณสถานสำคัญในสมัยอยุธยา อาทิ พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหารราช เจดีย์วัดภูเขาทอง วัดพระยาแมน วัดสี่เหลี่ยม วัดสนามกราย วัดตูม มัสยิดนูรุ้ลยะมาล และยังมีจุดท่องเที่ยวในชุมชนอีกหลายแห่งอย่างเช่น บ้านทำอิฐมอญด้วยมือที่สืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น การทำเนื้อสวรรค์รสชาติดี ได้ชมรำมะนา ชมดนตรีนาเสฟของชาวมุสลิม และเรียนรู้การปฏิบัติศาสนกิจของชุมชนลุมพลีและอื่นๆอีกมากมาย
นับได้ว่า”ชุมชนลุมพลี” เป็นต้นแบบอีกแห่งในการรวมพลังของคนในชุมชนที่หลากหลายเพื่อร่วมกันพัฒนาลุมพลี ให้เป็นพื้นที่สุขภาวะเพื่อลดปัจจัยเสี่ยงทางด้านสุขภาพโดยเริ่มจากสิ่งที่มี และใช้การท่องเที่ยวเป็นเครื่องมือในการขับเคลื่อน มุ่งเน้นให้ชุมชนเข้มแข็งเพื่อสร้างความยั่งยืนต่อไป
ติดตามความเคลื่อนไหวการขับเคลื่อนสังคมสุขภาวะ Imagine Thailand Movement ได้ที่
Facebook: Imagine Thailand Movement https://bit.ly/3up1doW